Wędkowanie na „białą kartę”- uwagi do porad prawnych WŚ na lipiec

Aby zrozumieć co to znaczy „wędkowanie na białą kartę” należy znać przepisy państwowe i rozumieć co to jest „prawo do powszechnego korzystania z wód publicznych” . Należy też wiedzieć, że uprawnionym do rybactwa w obwodzie rybackim jest, oprócz organu administracji publicznej, osoba władająca obwodem rybackim na podstawie umowy zawartej z właściwym organem administracji publicznej na czas nie krótszy niż 10 lat.     Konstytucja–art. 1. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Ustawa – Prawo wodne, art. 34 ust. 1 i 2 stwierdza „Każdemu przysługuje prawo do powszechnego korzystania ze śródlądowych powierzchniowych wód publicznych … do zaspokajania potrzeb osobistych, … a także do wypoczynku, … oraz, na zasadach określonych w przepisach odrębnych, amatorskiego połowu ryb”. 

Skoro Polska jest dobrem Polaków to Polacy mają prawo do korzystania z tych dóbr. Prawo do powszechnego korzystania oznacza iż „każdy” może domagać się udostępniania możliwości wędkowania na wodach publicznych w zakresie ustalonym przez ustawy. Dlatego też Prawo wodne artykułami 27 i 28 zabrania grodzenia nieruchomości przyległych do wód publicznych i zobowiązuje właścicieli do zapewnienia dostępu do nich, a artykuły 193 i 194 przewidują kary grzywny za grodzenie lub brak dostępu. W prawie wodnym i w ustawie o rybactwie śródlądowym ustawodawca dla zapewnienia obywatelom „prawa do powszechnego korzystania”  upoważnił właściwe organy i uprawnionych do rybactwa do określonych działań ( patrz artykuły: 10, 11, 13, 14 ust. 1a, 37 prawa wodnego i artykuły: 1, 7.ust. 2 i 2a, 12 ust. 3, 15, i 17 ustawy rybackiej).  Artykuł 1 ustawy rybackiej w ślad za art. 34 prawa wodnego oddaje amatorom wody powierzchniowe śródlądowe i wody w urządzeniach wodnych do połowu ryb. Dalsze przepisy uszczegóławiają warunki wędkowania.

Karta wędkarska zwana potocznie „białą kartą” wydawana przez starostów jest dokumentem państwowym  uprawniającym do wędkowania na wodach publicznych i wg przepisów państwowych. Potwierdzeniem prawa do powszechnego korzystania jest też i to, że tylko sądy mogą pozbawić obywatela prawa wędkowania na wodach publicznych poprzez trwałe zatrzymanie karty wędkarskiej. Wody stanowią własność Skarbu Państwa, innych osób prawnych albo osób fizycznych. Wody Skarbu Państwa lub samorządów są wodami publicznymi.  Wody powierzchniowe podzielono na płynące i stojące (art. 5 prawa wodnego). Wody płynące i pożytki w nich są własnością Państwa jeżeli nawet znajdują się na gruntach prywatnych.

            Niezmiernie istotnym przepisem rozstrzygającym zrozumienie obowiązywania karty wędkarskiej (białej karty) na poszczególnych wodach jest art. 7 ust. 2 ustawy o rybactwie.

 Cytuję. „ Amatorski połów ryb może uprawiać osoba posiadająca dokument uprawniający do takiego połowu, zwany dalej „kartą wędkarską” lub „kartą łowiectwa podwodnego”, a jeżeli połów ryb odbywa się w wodach uprawnionego do rybactwa – posiadająca ponadto jego zezwolenie.”   W tym przepisie należy się zastanowić co oznacza warunek „a jeżeli połów ryb odbywa się w wodach uprawnionego do rybactwa”. Odpowiedź na pytanie, gdzie, na jakich wodach należy mieć oprócz karty wędkarskiej  zezwolenie, dają prawo wodne,  ustawa o rybactwie śródlądowym i rozporządzenie ministra rolnictwa z 12 listopada 2001 r.

Art. 13 ust. 2 prawa wodnego „Publiczne śródlądowe wody powierzchniowe płynące, stanowiące własność Skarbu Państwa, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej oddaje do rybackiego korzystania w drodze oddania w użytkowanie obwodu rybackiego ustanowionego na podstawie ustawy o rybactwie śródlądowym.”
Art. 14, 1. „Grunty pokryte wodami powierzchniowymi stanowią własność właściciela tych wód. Ust. 1a Przez grunty pokryte wodami powierzchniowymi … rozumie się grunty tworzące dna i brzegi cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych, w granicach linii brzegu.
Art. 12. 1. ustawy „Publiczne śródlądowe wody powierzchniowe płynące dzieli się na obwody rybackie.”   Ust.3 „Zasadniczy obwód rybacki obejmuje wody jezior, zbiorników wodnych, rzek, kanałów lub cieków naturalnych niezbędnych do prowadzenia przez uprawnionego do rybactwa racjonalnej gospodarki rybackiej”. Ust. 4 „Uzupełniający obwód rybacki obejmuje wody płynące dopływów zasadniczego obwodu rybackiego, na których uprawniony do rybactwa okresowo wykonuje czynności związane z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rybackiej, określone w operacie rybackim, a w szczególności połowy tarlaków, zarybienia oraz zabiegi ochronne.
Art. 15 ust. 1. ustawy „Dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej, w drodze rozporządzenia, ustanawia i znosi obwody rybackie.”
§ 12 rozporządzenia  MR i RW w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie. „ Obwód rybacki ustanawia się na kanale, rzece, innym cieku lub na ich odcinkach, jeziorze, grupie jezior lub innych zbiornikach wodnych wraz z ich dopływami zgodnie z linią brzegu.”  § 13 ust. 1 „Ustanawiając obwód rybacki, należy: 1) uwzględnić aktualny stan prawny nieruchomości … 3) określić jego granicę zgodną z linią brzegu, a tam, gdzie granica przebiega przez wodę – wytyczyć ją odcinkami linii prostej łączącej stałe punkty orientacyjne w terenie.”
Prawo wodne i ustawa o rybactwie śródlądowym nie upoważniają żadnego innego organu administracji do ustanawiania lub znoszenia obwodów rybackich na wodach stojących będących własnością samorządów.   Pragnę dodać, że prawo wodne i ustawa o rybactwie dotyczą tylko wód publicznych tzn. wód Skarbu Państwa i wód samorządowych. Straże rybackie wojewodów mają kontrolować przestrzegania ustawy i przepisów wydanych na jej podstawie na wodach Skarbu Państwa i na wodach samorządowych.  

Reasumując należy stwierdzić na podstawie prawa wodnego i ustawy rybackiej, że:
- dokumentem uprawniającym do amatorskiego połowu ryb w wodach poza obwodem rybackim i na wodach samorządowych jest tylko karta wędkarska,
- amatorski połów ryb w obwodzie rybackim może uprawiać posiadacz karty wędkarskiej i zezwolenia na ten konkretny i oznaczony obwód rybacki,
- obwody rybackie tworzą tylko dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej na powierzchniowych wodach płynących Skarbu Państwa wzdłuż linii brzegu i nad gruntem państwowym do prowadzenia tylko racjonalnej gospodarki rybackiej,
- obowiązkiem wędkującego jest przestrzeganie warunków połowu ryb w przepisach ustaw i rozporządzeń. Wędkujący w obwodzie rybackim winien przestrzegać dodatkowych ograniczeń na dany obwód a określonych w art. 7 ust. 2a ustawy rybackiej. Dotyczą one w szczególności: wymiarów gospodarczych ryb, limitu połowu, czasu, miejsca, techniki połowu i prowadzenie rejestru złowionych ryb,
- każdy uprawniony do rybactwa prowadzący działalność gospodarczą w tym zakresie powinien ją zarejestrować w terenowym organie administracji państwowej i odprowadzać podatek w tym i od sprzedanych zezwoleń. Stąd wniosek, że nie każdy uprawniony z ustawy może sprzedawać zezwolenia,
- nie ma żadnego obowiązku posiadania zezwolenia na wędkowanie na wodach poza obwodem rybackim i na wodach stojących znajdujących się nad gruntami samorządów. Samorządy nie są uprawnione do wydawania zezwoleń na daną wodę.

Podaję wody na których można wędkować w oparciu o kartę wędkarską i bez opłat: 1,wody w urządzeniach wodnych określone w art. 9 ust. 1 pkt 19 prawa wodnego (np. porty, przystanie, kąpieliska, ujęcia wód, itp.), 2, wody płynące poza obwodami rybackimi (np. starorzecza, zatoki bez dopływu, zalewy, rozlewiska, łachy, rowy na gruntach gmin, bajora, bagna itp.) i 3, na wodach samorządowych stojących.

    Wniosek. Wędkarze! Proszę czytać ze zrozumieniem przepisy państwowe i stosować się do nich. Nie wszyscy wiedzą co to jest prawo do powszechnego korzystania z wód publicznych? Co to obwód rybacki i jakie są jego granice? Gdzie obowiązuje posiadanie zezwolenia? Jakie dodatkowe warunki wędkowania obowiązują w danym obwodzie i z czego one wynikają?

    I wniosek końcowy. Uprawniony z art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a, b, c ustawy o rybactwie śródlądowym  nie jest uprawnionym do rybactwa. To nie są obwody rybackie. Z tego wynika, że nie ma upoważnienia do udostępniania zezwoleń. Dodaję, że np.  wody uprawnionego z lit a są wyłączone z amatorskiego połowu (art. 34 ust. 3 pkt 4 prawa wodnego). Zezwolenia mogą udostępniać tylko uprawnieni do rybactwa w obwodach rybackich na powierzchniowych wodach śródlądowych płynących po zawarciu umowy o rybackie korzystanie z dyrektorem  r z g w (art.4 ust.1pkt 2). Tylko ci z przepisu art. 4 ust. 1 pkt 2  ustawy są zwani „uprawnionymi do rybactwa” i tylko oni mogą pobierać opłatę za zezwolenie.

Z analizy prawa wodnego i ustawy rybackiej wynika, że łowienie na „białą kartę” czyli tylko na kartę wędkarską na wodach publicznych płynących poza obwodami rybackimi i na wodach samorządowych jest legalne.